Ukraina

opracowała Maryla Zielińska
marylazi@wp.pl

Główne atrakcje Zakarpacia oprócz przyrody i malowniczych górskich krajobrazów, to drewniane cerkwie, kamienne kościoły we wsiach, a w miastach zamki i pałace oraz różnorodność mieszkających tu narodów.

27 lipca (piątek), 100 km
Krościenko – Chyrów – Stary Sambor – Turka – Borynja – Sianki
(nocleg we wsi, na łące, przygotowuje sołtys Stepan Wasyłeczko)

Murowane – aleja wiekowych lip (trzeba zboczyć z trasy w lewo 1-1,5 km).

Stary Sambor – wzmiankowany po raz pierwszy w roku 1378 jako własność nadana Herburtom. Prawa miejskie od roku 1553. Jeden z najstarszych na tym terenie polskich ratuszy (1668). Od roku 1872 przez miasto prowadzi ważna linia kolejowa łączącą Lwów z Budapesztem tzw. Pierwsza Węgiersko-Galicyjska Kolej Żelazna. Na końcu miasta, po prawej stronie cmentarz żydowski.

Wielka Wołosianka – wodospad na górskiej rzeczce Jawirce (trzeba zboczyć z trasy w lewo ok. 2 km).

Rozłucz – źródło mineralnej wody (trzeba zboczyć z trasy w prawo 1-1,5 km).

Turka – krynica Dobuszewa.

Sianki – wieś ulokowana przez Kmitów, początki datują się na XVI wiek. Nazwa pochodzi o rzeki San, która ma tu źródła. Do II wojny światowej ważny ośrodek narciarski, rangi Zakopanego. Po wojnie granica podzieliła wieś na pół, po polskiej stronie w jedną noc zniwelowano wszystkie zabudowania.

28 lipca (sobota), 88 km
Sianki – Przełęcz Użocka – Użok – Wielki Berezny – Mały Berezny – Zariczewo – Pereczyn – Użhorod
(nocleg w sobotnio-niedzielnej szkole polskiej im. Józefa Tischnera, ul. Nabrzeże Kijowskie 16, samo centrum, nad rzeką Uż)

Od Przełęczy Użockiej do Wielkiego Bereznego będziemy jechać przez Użański Park Narodowy, który wraz ze słowackim Parkien Narodowym „Połoniny” oraz polskimi Bieszczadzkim Parkien Narodowym i Nadsańskim Parkiem Krajobrazowym tworzą Międzynarodowy Rezerwat Biosfery „Karpaty Wschodnie” – największy tego typu obszar w Europie Wschodniej pod Patronatem UNESCO. Najwyższy szczyt UPN to Kińczyk Bukowski (1251 m n.p.m.).

Przełęcz Użocka – 853 m n.p.m., przy dróżce na przełęcz źródło wody mineralnej, u samej góry pomnik Strzelców Siczowych oraz tablica Armii Czerwonej informująca, że służył tu Leonid Breżniew; roztacza się stąd piękny widok na Bieszczady.

Użok – osada wzmiankowana już w średniowieczu, znajduje się tu jedna z najbardziej znanych bojkowskich cerkwi trójdzielnych.

Wielki Berezny – pierwsze wzmianki na początku XV wieku, park założony w 1866 roku z rzadkimi drzewami.

Mały Berezny – męski grekokatolicki monastyr św. Mikołaja z XVIII wieku.

Zariczewo – chata-muzeum „Łemkowska sadyba”, obiekt zbudowano w 1902 roku z bukowych kłód.

Kamienica i Newickie – między tymi wsiami na wysokim wzgórzu ruiny Zamku Newickiego z XIV wieku, zniszczony w 1644 roku i od tego czasu niezamieszkały.

Użhorod – centrum Zakarpacia, słynie z kawy parzonej według starych receptur. Najdłuższa w Europie aleja lipowa 2,2 km założona w 1928 roku, Zamek Komitacki z XIV-XVII wieku na Górze Zamkowej, w nim galeria obrazów i muzeum krajoznawcze, obok twierdzy skansen, warto zobaczyć także katedrę unicką, muzeum sztuk pięknych w Domu Żupanatu (1769), kościół kalwiński z początku XX wieku, kościół katolicki z XVIII wieku, filharmonię, synagogę, cerkiew, prawie poza miastem jeden z najcenniejszych zabytków Zakarpacia – Rotunda Horiańska św. Anny z XI-XIII wieku.

29 lipca (niedziela)
dzień odpoczynku

30 lipca (poniedziałek), trasa łatwa 76 km, umiarkowana 85, ciężka 103 km
Użhorod – Wielkie Łazy – Serednie – Mukaczewo – Berehowe – Berehy Wielkie – Kwasowe
(nocleg nad rzeką)

Wielkie Łazy – dworek i park z XIX wieku.

Wielikie Geiwcy – park z XVIII wieku.

Serednie – ruiny zamku templariuszy z XIII wieku, piwnice winne wykute w skale z XVI wieku.

Mukaczewo – Zamek Komitacki i monastyr św. Mikołaja z XIV wieku na obrzeżach miasta, w centrum pałac „Biały dom”, kościół farny, kościół kalwiński, cerkiew, prawosławny sobór katedralny.

Berehowe – jedyne miasto na Ukrainie, w który Węgrzy stanowią większość mieszkańców (60%). Do zobaczenia: kościół reformacki z 1552 roku, koszary oficerskie, kasyno, hotel „Lewiny Dwór”, neogotycki kościół Wszystkich Świętych, dwór rodziny Bethlen z 1629 roku, rzymskokatolicki kościół Podwyższenia Krzyża Świętego z 1900 roku, w dzielnicy Ardowo kościół z XIII wieku, park dendrologiczny.

Berehy Wielkie – muzeum tkactwa, kościół reformacki z 1335 roku. Tereny te zamieszkałe są przez ludność węgierską, nawet do 90 %.

Kwasowe – ruiny romańskiego Zamku Kwasowskiego.

31 lipca (wtorek), 30 km
Kwasowe – Bene – Wiłok – Pyjterfolowo – przejście graniczne Diakowo (UA) / Halmeu (RO)

Bene i Czetfalwa – świątynie reformackie, pierwsza z XIV wieku, jeden z najciekawszych przykładów gotyku na Zakarpaciu, druga z XV wieku z najwyższą na Zakarpaciu dzwonnicą (16,5 m) z 1796 roku.

Wiłok – wieś z przejściem granicznym na Węgry, można zwiedzić franciszkański kościól św. Ilony (1788), gerkokatolicką cerkiew (1809).

Tysobykeń – wielokrotnie przbudowywany kościół z 1230 roku, Zaciśniańskie Muzeum Krajoznawcze ze skansenem.

Pyjterfolowo – kompleks sportowy z wesołym miasteczkiem, galeria malarstwa, rzeźby i grafiki o tematyce zakarpackiej.